Word je dik van alcohol?

Gebruik deze vanavond in de kroeg: ‘Onderzoekers concluderen dat de term bierbuik wetenschappelijk geen basis kent.’

Vandaag in de Volkskrant: Word je dik van alcohol?

Beter/Eten
Door: Ianthe Sahadat  18 juni 2016, 02:00

Waar veel mannen het liefkozend over ‘een buikje’ hebben, heet hun uitstulping in de volksmond vaak een bierbuik – ongeacht een eventuele voorliefde van de eigenaar voor het gerstenat. De term komt in meer talen voor. Een groep Duitse onderzoekers – hoe kan het ook anders als inwoners van ’s werelds biernatie schrijven ze zelf in de introductie van hun studie – wilde weten of de term Bierbauch daadwerkelijk ergens op is gestoeld.

Ze gebruikten hiertoe de gegevens uit een grote studie naar kanker en voeding, waaraan bijna dertigduizend inwoners van de regio Potsdam deelnamen tussen 1994 en 1998. Bierconsumptie, buikomvang en gewicht werden in de loop der jaren tegen elkaar afgezet in verschillende groepen: mannen, vrouwen, niet-, matige en bovenmatige drinkers. Ook werd bier gescheiden van andere alcoholische dranken.

Na vier jaar had ruim de helft van alle mannen en tweederde van de vrouwen een grotere taille-omvang. Bij vrouwen vonden de onderzoekers geen relatie tussen de alcoholinname en de buikomvang, bij mannen wel. Al viel het de onderzoekers op dat zowel mannen die niets drinken als mannen die veel drinken (meer dan vier glazen per dag) de grootste kans hadden op een toename van het buikvet. Dat de groep niet-drinkers zo slecht scoort, is een veel voorkomend probleem in dergelijke studies, omdat voormalige zware drinkers ook in die categorie vallen.

De onderzoekers concluderen dat de term bierbuik wetenschappelijk geen basis kent, omdat mannen over het algemeen buikvet verzamelen en geen heupvet – zoals vrouwen. Mensen die drinken (ongeacht het type alcohol) compenseren hun calorie-inname niet door minder te eten, vermoeden ze. De alcohol is daarmee een extraatje. Datzelfde geldt overigens voor mensen die frisdrank of fruitsap drinken.

Alcoholische dranken bevatten relatief veel calorieën. Een gram alcohol levert 7 kilocalorieën. Dat is meer dan koolhydraten en eiwitten (4) en minder dan vetten (9).

Wetenschappelijk onderzoek naar de relatie tussen alcoholgebruik en lichaamsgewicht is lastig, omdat mensen doorgaans denken dat ze minder drinken dan ze doen. Zware drinkers verwaarlozen vaak hun voeding, waardoor ze juist vermageren, en sociale drinkers kunnen ook te dik zijn door de overdaad aan snacks die tijdens het drinken wordt genuttigd.

Ook Liesbeth van Rossum, internist-endocrinoloog en hoogleraar gezond gewicht in het Erasmus MC in Rotterdam, legt uit dat het verband tussen buikvet en alcoholinname lastig valt aan te tonen.

Ons lichaam ziet alcohol als een onwenselijk product dat afgebroken dient te worden, zegt Van Rossum. De energie afkomstig uit alcohol wordt dus niet opgeslagen. ‘Alcohol krijgt voorrang in de stofwisseling, met eventuele gevolgen voor andere stofwisselingsprocessen. Zo onderdrukt alcohol de vetverbranding. Dit vet wordt bij voorkeur afgezet in de buikstreek.’

Ze wijst op de eetlustopwekkende effecten van alcohol, al bestaan er slechts enkele goed gecontroleerde experimentele studies die dit aantonen. Al in de jaren negentig schrijven Amerikaanse onderzoekers dat het aankomen in gewicht van gematigde drinkers vermoedelijk samenhangt met het feit dat ze de alcoholconsumptie boven op hun gebruikelijke voedselinname binnenkrijgen.

Veel wetenschappers hebben het over ‘lege koolhydraten’, uit bier of wijn. De zorgen voor de aanmaak van insuline, een verlaging van de bloedsuikerspiegel en een bijbehorend gevoel van slapte en trek. Een ander hormoon waarop alcohol invloed heeft, is cortisol, een stresshormoon, dat er ook om bekend staat de vetopslag op de buik te bevorderen.

Opvallend is dat de effecten van alcohol op lichaamsgewicht sterk persoonlijk zijn. Leeftijd, geslacht, eetstijl, lichaamsbeweging en genetische achtergrond – al die zaken bepalen of we wel of niet een ‘bierbuikje’ kunnen ontwikkelen.

Bron: http://www.volkskrant.nl/wetenschap/word-je-dik-van-alcohol~a4321667/