Is kokosvet écht zo gezond?
Aan kokosvet worden veel gunstige eigenschappen toegeschreven. Terecht?
Volkskrant, beter/eten, 7-11-2015, geschreven door Ianthe Sahadat
De kokosnoot heeft de laatste jaren flink aan terrein gewonnen. De liefhebber hoeft niet langer naar een toko, want de tijd dat de makroon en de Bounty de voornaamste kokosproducten in een Nederlands supermarktschap waren, ligt mijlenver achter ons.
Wellicht is het de louterende associatie met wuivende palmen en parelmoeren zandstranden die de noot op de kaart heeft gezet. Veel, vooral jonge vrouwelijke voedingsgoeroes kokkerellen in elk geval graag met kokosvet. Dat is identiek aan de olie – ware het niet dat het bij ons niet tropisch genoeg is om het vloeibaar te laten zijn.
Over smaak valt niet te twisten, maar de claims omtrent het vet zijn interessant. Kokosvet zou vol verzadigde vetten zitten, maar dan niet van het slechte soort.
Het gebruik ervan is onder meer populair in paleo-kringen: mensen die pogen te eten als onze oervoorouders. In grote lijnen draait een dergelijk dieet om veel vetten en weinig tot geen koolhydraten. Ook bodybuilders schijnen dol te zijn op kokosvet.
Al in 2006 wijdde de Amerikaanse hoogleraar interne geneeskunde Anthony Komaroff een column aan de kokostrend die door zijn land waarde in ask doctor K, waarin hij in diverse kranten medische lezersvragen beantwoordt.
Hij beschrijft het vet uit de kokosnoot als een vreemde eend in de bijt: plantaardig, maar toch voor 90 procent uit verzadigd vet bestaand. Ter vergelijking: boter bevat 64 procent verzadigd vet, spek 40 procent. Te veel boter en spek verhoogt de hoeveelheid slecht LDL-cholesterol en daarmee de kans op hart- en vaatziekten, schrijft Komaroff.
Zo eenduidig is het niet met het verzadigde vet in kokosolie. Want dat geeft ook een boost aan het goede HDL-cholesterol, dat je kansen op diezelfde aandoeningen juist verkleint. Het slechte gaat in het geval van de kokosnoot dus hand in hand met het goede. Wat te doen? Tot er een studie is die onomstotelijk bewijst dat kokosolie geen negatieve gevolgen heeft voor het hart, raadt Komaroff aan om het spaarzaam te gebruiken en te kiezen voor andere plantaardige oliën zoals olijf- of sojaolie.
Dat zegt ook voedingskundige Marianne Geleijnse van de Wageningen Universiteit.
‘Kokosvet bestaat voor het grootste deel uit verzadigd vet, met name laurinezuur’, zegt Geleijnse. ‘Het is beter voor hart- en bloedvaten om dat te vervangen door onverzadigd vet. Daarom is zonnebloemolie of olijfolie een beter alternatief.’
Toch claimen gebruikers van kokosolie een heilzame werking, vanwege de middenlange ketenstructuur van de vetmoleculen. ‘De vetten in kokosolie hebben inderdaad die structuur’, zegt Geleijnse, ‘maar er is weinig onderzoek dat aantoont dat laurinezuur daardoor een andere werking zou hebben.’
De oplettende lezer zal denken: WEINIG onderzoek is niet hetzelfde als GEEN.
Daar schuilt precies het probleem dat zo veel voedingsverwarring veroorzaakt. Voedingsmiddelen worden omarmd door postmoderne stammen, omschrijft consumptiesocioloog Hans Dagevos (Universiteit Wageningen) de kokoshype. Waar het eerder de vegetariërs of macrobioten waren, ontstaan nu groepen rond bepaalde producten: havermout, boerenkool of kokosvet.
De opkomst van de autodidactische internetexpert werkt dit in de hand. Iedereen kan medische publicaties online opzoeken. Als instanties of prominente wetenschappers A zeggen, is er altijd wel een onderzoek te vinden dat B zegt, zegt ook voedingskundige Geleijnse.
Tegenover argumenten waarin de woorden ‘puur natuur’, ‘onbewerkt’ of ‘plantaardig’ een grote rol spelen, staat zij als voedingskundige al snel met de rug tegen de muur.
‘Het fanatisme is bijna religieus en het Voedingscentrum moet het vaak ontgelden’, zegt Geleijnse. ‘Maar je moet het zo zien: de adviezen van het centrum zijn niet gericht op de mensen die bezig zijn met superfoods of oerdiëten, maar op de meerderheid van Nederlanders die baat hebben bij de informatie dat volvette kaas of boter beter niet te veel gegeten kan worden.’
Bron: Volkskrant, beter/eten, 7-11-2015, geschreven door Ianthe Sahadat
Wilt u een afspraak maken voor een persoonlijk dieet- of voedingsadvies, dan bent u welkom in mijn diëtistenpraktijk in Hoorn, Enkhuizen, Grootebroek, Wieringerwerf of Middenmeer. Als het niet lukt naar de praktijk toe te komen, is een huisbezoek ook mogelijk.