Is de ene soort zout gezonder dan de andere?
In de Volkskrant van vandaag staat een goed stuk over de verschillende soorten zout die verkrijgbaar zijn, met antwoord op de vraag of het één gezonder is dan het ander. Dit artikel sluit mooi aan op het nieuwsbericht dat minder zout eten hartinfarcten en beroertes kan voorkomen.
Is de ene soort zout gezonder dan de andere?
Beter/eten
Er zijn nogal wat zouten in omloop. Is de ene soort gezonder dan de andere?
Door: Ianthe Sahadat 31 oktober 2015, 02:00
Over zoet valt nog te twisten. Er zijn mensen die hun neus ophalen bij een stuk taart. Maar zout, dat lusten wij eigenlijk allemaal wel. Sterker nog, we zijn er dol op. Wat ooit begon als een methode om de houdbaarheid te verlengen, bleek een uitstekende smaak én smaakversterker op te leveren.
Pekelen is allang geen noodzaak meer, maar toch eten we nog altijd graag en veel zout; zo’n 9 gram per dag. Daarvan is meer dan de helft overbodig. We hebben ongeveer een gram nodig en alles boven de 6 gram is eigenlijk ongezond. Daarover straks meer.
Allereerst aandacht voor het soort zout dat u kiest. Er zijn namelijk nogal wat zouten in omloop. Een beetje liefhebber kiest niet voor een willekeurig tafelzoutje uit het supermarktschap, maar gaat bijvoorbeeld voor fleur de sel, roze Himalayazout, Incazout of Keltisch moeraszout. Vaak voorzien van termen als ‘zuiver’, ‘ambachtelijk’ en ‘puur’.
Aan deze keuze ligt niet louter een culinaire overtuiging ten grondslag. Van deze zouten wordt namelijk beweerd dat ze gezonder zouden zijn dan tafelzout, dat via verhitting van allerlei nuttige mineralen en sporen is ontdaan en bovendien meer schadelijk natrium zou bevatten. De vraag is natuurlijk of dit klopt.
Natriumchloride
Marianne Geleijnse moet de ambachtelijke zoutadepten teleurstellen. ‘Het, belangrijkste bestanddeel van alle zoutsoorten is natriumchloride’, zegt de voedingskundige aan de Wageningen Universiteit. ‘De extra mineralen in die zouten krijg je maar in zulke minimale hoeveelheden binnen, dat doet helemaal niets.’ Je kan je zink of magnesium beter uit noten, granen of groente halen.
En de aanhangers die beweren dat hun geliefde zoutsoorten slechts 85 procent natriumchloride bevatten tegenover 99 procent bij tafelzout? Ook die hebben pech: als het getal al klopt is het percentage veel te laag om een significant verschil te maken.
Het enige ‘gezondere’ zout, is zout waar natrium voor minimaal 40 of 50 procent is vervangen door bijvoorbeeld kalium, legt Geleijnse uit. Denk aan bijvoorbeeld Jozo Bewust, of Lo Salt. Kalium werkt namelijk bloeddrukverlagend.
‘Maar Himalaya klinkt mooi en bij kaliumchloride denken mensen aan iets chemisch’, zegt Geleijnse. En voeding is emotie. ‘Als wetenschapper kan ik weliswaar wijzen op de gezondheidseffecten, maar er zijn genoeg mensen die zich er beter bij voelen als ze zout uit de Himalaya eten. Dat geeft nu eenmaal een ander gevoel dan zout dat in een fabriek wordt geproduceerd – ook al is dat ook gewoon diep uit de grond gewonnen.’
Additief
Kalium is trouwens ook een natuurlijk mineraal. Maar het moet als E-nummer op de verpakking worden vermeld, omdat het een additief is. En mensen die op hun voeding letten, gaan met een grote bocht om E-nummers heen. Jammer, want kaliumchloride is gezonder dan Himalayazout of zout uit een Bretons moerasbekken.
Het probleem met zout is dat er op de korte termijn niets gebeurt, legt Geleijnse uit. Eventuele schade komt pas op latere leeftijd naar voren. Hoge bloeddruk, hartkwalen, maagkanker, botontkalking, nierfalen – ze worden allemaal in verband gebracht met een leven lang overmatig zoutgebruik.
Als je als consument je zoutinname wilt matigen, moet je overigens flink je best doen. Zo’n 80 procent van wat we binnenkrijgen, komt volgens Geleijnse uit de industrie. Zelfs als je pizza’s, chips, sauzen, soepen en kant-en-klaarmaaltijden laat staan, krijg je nog veel zout binnen via kaas, vleeswaren en graanproducten.
Trucje
‘Zout is net als suiker een goedkope smaakmaker voor de industrie’, zegt Geleijnse. Het kan de consument helpen om etiketten te vergelijken. De verschillen kunnen reusachtig zijn. Merk A verkoopt soep met 2 gram zout per liter, terwijl merk B 15 gram heeft toegevoegd.
Meestal staat het aantal grammen zout vermeld, maar pas op bij de vermelding natrium. Dat is een trucje om de hoeveelheid zout lager te laten lijken. Maal 2,5 kom je op de echte hoeveelheid.
Wilt u een afspraak maken voor een persoonlijk dieet- of voedingsadvies, dan bent u welkom in mijn diëtistenpraktijk in Hoorn, Enkhuizen, Grootebroek, Wieringerwerf of Middenmeer. Als het niet lukt naar de praktijk toe te komen, is een huisbezoek ook mogelijk.