Helpt kippensoep als je verkouden bent?
Het verkoudheid- en griepseizoen is weer in aantocht. Helpt kibbesoeb? (kippensoep uitgesproken met een verstopte neus) Vandaag in de Volkskrant het antwoord:
Is het zinnig kippensoep te eten als je verkouden bent?
Door: Ellen de Visser 23 oktober 2015, 21:00
Het is een huismiddel dat al eeuwen door Joodse moeders schijnt te worden ingezet tegen winters ongemak: kibbesoeb heet het dan, omdat je dat zo uitspreekt met een verstopte neus. De Joodse rabbijn en arts Maimonides beschreef al in de 12de eeuw dat kippensoep werkt tegen verkoudheid en het geloof in die medicinale effecten is nog altijd zo sterk dat de soep ‘Joodse penicilline’ wordt genoemd. Klopt er iets van die volksremedie of kunnen we het gerecht toevoegen aan de lijst onbewezen claims van kruidenthee, sinaasappels en honing?
Zowaar is naar de soep wetenschappelijk onderzoek gedaan. Amerikaanse longartsen publiceerden 35 jaar geleden in het vakblad Chest een studie waarvoor vijftien gezonde vrijwilligers heet water of kippensoep moesten opslurpen. Toen werd gemeten hoe vrij ze daarna door hun neus konden ademen, bleek de soep iets meer ademruimte op te leveren. Dat zou volgens de onderzoekers te maken hebben met een bepaalde aromatische component in de soep. Het verschil met warm water is alleen wel erg gering. Vermoedelijk is vooral de warme waterdamp die opstijgt boven de soepkom verantwoordelijk voor het effect op het neusslijmvlies, vergelijkbaar met de uitwerking van stomen boven een bak heet water.
Stomen verlicht de klachten
Stomen verlicht de klachten van griep of verkoudheid, maar onduidelijk is waarom, zegt hoogleraar virologie Ab Osterhaus. Het kan zijn dat verstoppingen in de luchtwegen sneller oplossen of dat de warmte in de neus de lokale afweer enigszins versterkt. Verkoudheids- en griepvirussen vermenigvuldigen zich bovendien minder goed bij een hogere lichaamstemperatuur, zegt hij.
Een tweede onderzoek, in hetzelfde vakblad, lijkt beter bewijs te leveren. Stephen Rennard, hoogleraar geneeskunde aan de universiteit van Nebraska, testte de kippensoep die zijn vrouw altijd opdient aan grieperige gezinsleden. In het lab liet hij de soep via een speciale techniek los op het bloed van gezonde vrijwilligers en zo ontdekte hij dat kippensoep een ontstekingsremmende werking heeft. De soep vertraagt de bewegingen van neutrofielen, een type witte bloedcellen dat wordt aangetrokken na een infectie. Ze zouden deels verantwoordelijk zijn voor klassieke verkoudheidssymptomen als een snotterige neus. Hoe minder van die cellen in keel en neus, hoe beter we ons dus voelen, aldus Rennard.
Het recept voor de kippensoep van mevrouw Rennard staat nog steeds op de website van de universiteit. Overigens vond de hoogleraar eenzelfde effect bij dertien soorten soep in blik. Onduidelijk is welke ingrediënten een rol spelen. Rennard vermoedt dat het gaat om een synergie tussen de kip en de vele groenten in de soep. Of de soep ook buiten het lab, in een verkouden lichaam, ontstekingen remt, is onbekend, erkent hij.
Een klein onderzoek
Een klein onderzoek, dat nooit is herhaald: dat maakt de onderzoeksresultaten wat ‘gammel’, aldus Osterhaus. Toch is het te makkelijk om volkswijsheden altijd maar af te doen als flauwekul, zegt hij. ‘We snappen vaak het achterliggende principe niet helemaal. Er kan soms best iets van kloppen.’
Kippensoep heeft geen directe invloed op de aanpak van het virus, zegt Osterhaus. Na een virusinfectie spoeden zich tal van afweercellen naar de plek des onheils, waaronder neutrofielen, die belangrijk zijn voor opruimwerkzaamheden van dode cellen en eventueel bacteriën. Dat gaat gepaard met ziektesymptomen. Als die opruimcellen onder invloed van de soep inderdaad in snelheid zouden zijn vertraagd, kunnen ze tijdens de snotterige dagen leiden tot iets minder symptomen.
Maar let wel, waarschuwt Osterhaus, griep of verkoudheid duurt niet korter door een bakkie soep. Het afval in keel en neus moet immers toch worden opgeruimd.
Hij vermoedt dat de verklaring voor het effect eenvoudiger kan zijn: ‘Moeders vertrouwde kippensoep geeft een gevoel van welbehagen. Hoe ziek we ons voelen, is nogal subjectief.’
Kippensoep als Joodse penicilline? Dat is een forse overschatting van het wetenschappelijke bewijs, aldus Osterhaus. Bovendien klopt die aanduiding niet. Griep en luchtweginfecties ontstaan door een virus, en penicilline is een antibioticum. Dat werkt tegen bacteriën.
Bron: Volkskrant, beter/eten, 24 oktober 2015
Wilt u een afspraak maken voor een persoonlijk dieet- of voedingsadvies, dan bent u welkom in mijn diëtistenpraktijk in Hoorn, Enkhuizen, Grootebroek, Wieringerwerf of Middenmeer. Als het niet lukt naar de praktijk toe te komen, is een huisbezoek ook mogelijk.