A2 melk: levenselixer of hype?

A2 melk, als beelddenker zag ik bij deze term grazende koeien langs de A2 voor me en dacht dus dat het over verontreinigde melk ging. Maar niets bleek minder waar. Het gaat om zogenaamde “oermelk” en zou juist veel gezonder zijn dan de huidige melk die we drinken (een mix van A1 en A2 melk, zo las ik later).

Slimme marketing als je het mij vraagt! Deze melk is namelijk helemaal niet bewezen beter. Toch is het misschien niet eens zo verkeerd dat het op de markt wordt gebracht. In mijn praktijk zie ik regelmatig mensen die geen zuivel willen gebruiken. Niet omdat ze een koemelkallergie hebben of bijvoorbeeld lactose-intolerantie, maar omdat ze denken dat het niet gezond is. Als deze mensen wél de A2 melk willen drinken, vind ik dat een positieve ontwikkeling. Sowieso ben ik geen voorstander van onnodige dieetbeperkingen, maar wat ik nog veel zorgelijker vind, is dat kinderen vaak in deze beperkingen mee gaan, zonder dat daar een adequate vervanger tegenover staat.

Daar lees ik eigenlijk nooit iets over, maar dat vind ik het grootste probleem van voedingshypes. Volwassenen kunnen hun eigen keuzes maken, maar kinderen zijn soms overgeleverd aan goedbedoelende ouders die alle suiker*, zout*, zuivel*, gluten* etc. (*streep door wat niet van toepassing is) uit de voeding schrappen, waardoor er een onvolwaardig eetpatroon ontstaat, met alle gevolgen van dien. Kinderen hebben heel andere voedingsbehoeften dan volwassenen en daarom is dit geen gevalletje “baat het niet, schaadt het niet”, maar kan dit wel degelijk heel schadelijk zijn.

Als het mooie verhaal rond de A2 melk er voor zorgt dat mensen die anders geen zuivel zouden drinken en ook niet aan hun kinderen zouden geven, dit nu wel gaan doen, vind ik dat heel positief. Wetenschappelijk gezien is er echter geen reden om deze melk te gaan drinken, zie verder ook onderstaand artikel uit de Volkskrant.

Oermelk melk: levenselixer of hype?

De oermelk van de zogenaamde ‘A2-koe’ die vanaf volgende week in het schap ligt, zou veel gezonder zijn dan gewone melk en zelfs darmklachten oplossen. Wetenschappers zijn sceptisch. ‘Niemand weet wat de oorspronkelijke oervariant van melk is.’

Door: Dion Mebius en Gerard Reijn 13 oktober 2016, 02:00

Kan melk van de zogenaamde ‘oerkoe’ gezondheidsproblemen bij melkdrinkers oplossen? Of is A2-melk de nieuwste hype? Supermarkten Plus en Coop starten volgende week met de verkoop van A2-melk, die veel gezonder zou zijn dan de reguliere evenknie. Critici verwijzen die claim echter naar de prullenbak.

Het geheim van de oermelk, die door zuivelbedrijf Vecozuivel wordt geproduceerd en onder het merk Blu Cow in de mark wordt gezet, schuilt in het selecteren zogenoemde ‘A2-koeien’. De melk die deze koeien leveren, heeft een afwijkende eiwitstructuur ten opzichte van de melk van ‘A1-koeien’ en is volgens Vecozuivel een stuk gezonder. Met name melkdrinkers die last hebben van gasvorming of maagkrampen zouden baat kunnen hebben bij de melk, zegt Mark Kaptein, Blu Cow-manager. ‘Vaak denken mensen bij zulke klachten aan lactose-intolerantie, maar A1-melk kan ook de boosdoener zijn.’

Het verschil tussen A1- en A2-koeien is volgens Kaptein ontstaan door het eeuwenlange doorfokken van koeien ter verhoging van de melkproductie. De eiwitstructuur van een deel van de koeien is daarbij gemuteerd, waardoor deze koeien van A2- in A1-koeien veranderden. Het gemuteerde eiwit is veel moeilijker af te breken in een mensenmaag, waardoor irritaties ontstaan. Op dit moment geeft zo’n 60 procent van de Nederlandse koeien A1-melk, die in een doorsneemelkfabriek met A2-melk wordt gemengd. Blu Cow scheidt de twee soorten en brengt de melk zo terug naar zijn oorspronkelijke staat – vandaar de namen oermelk en oerkoe.

De biologische A2-melk, die binnenkort voor 1,99 euro in het schap ligt, stak 10 jaar geleden de kop op in Nieuw-Zeeland. Hoogleraar Keith Woodford verzamelde alle wetenschappelijke literatuur die kritiek bevat op A1-melk en schreef er een boek over. A1 zou medeveroorzaker zijn van hart- en vaatziekten, wiegendood en schizofrenie. Het boek werd een doorslaand succes en stuwde de verkoop van oermelk door The A2 Milk Company naar grote hoogten. Nu heeft dat bedrijf 15 procent van de zuivelmarkt op het eiland in handen en opereert het in het Verenigd Koninkrijk en de VS.

Kritiek op het fenomeen van de oermelk is er ook. Het bewijs dat Woodford en de melkbedrijven voor het verschil tussen A1- en A2-melk leveren, zou schromelijk tekortschieten, waardoor het verkopen van de laatste soort als oermelk niets meer dan een handige marketingtruc zou zijn. Toon van Hooijdonk, hoogleraar zuivelkunde aan de Universiteit van Wageningen, wijst op een onderzoek van de Europese organisatie voor voedselveiligheid EFSA naar de verschillen tussen A1- en A2-melk. ‘EFSA concludeerde dat de gezondheidsclaims die worden toegeschreven aan A2-melk onvoldoende zijn onderbouwd. Het is wettelijk niet toegestaan een gezondheidsclaim te maken, ook niet over een gunstig effect op de darmen.’

De kwalificatie oermelk is voor Van Hooijdonk helemaal een raadsel. ‘De ene koe geeft A1-melk, de andere A2, en een volgende A1 én A2. Dat is genetisch bepaald. Niemand weet wat de oorspronkelijke oervariant was en wanneer de mutaties hebben plaatsgevonden die dit verschil hebben veroorzaakt.’ Ook het Voedingscentrum is sceptisch. ‘Een goede onderbouwing met resultaten uit betrouwbare onderzoek is er niet.’

Kaptein van Blu Cow laat zich echter niet uit het veld slaan. ‘Het EFSA-onderzoek ging over een aantoonbaar effect in het bloed, maar wij beperken ons tot het lokale effect in de darm. En dat is heel goed beschreven.’